Zez
Zez (łac. strabismus, gr. strabismus (z Greki: στραβισμός strabismos, od στραβίζειν strabizein “mrużyć”, od στραβός strabos “mrużenie, zmrużone-oko”) jest schorzeniem jednej lub obu gałek ocznych objawiającą się dysfunkcją mięśni okołogałkowych czego następstwem jest zmiana kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest nierownoległe ustawienie gałek ocznych, brak widzenia obuocznego oraz zaburzenie widzenia stereoskopowego.
Osoby z zezem mogą mieć trudności z prowadzeniem pojazdów, pracą związaną z koniecznością obsługiwania urządzeń w ruchu. Niektóre sporty, takie jak np. siatkówka mogą sprawiać trudności tym pacjentom, którzy łatwiej radzą sobie z czynnościami związanymi z dobrze rozwiniętą wyobraźnią przestrzenną, np. przy obróbce grafiki trójwymiarowej.
Przyczyny zeza mogą mieć podłoże wrodzone, pourazowe oraz zapalne. A w każdej z tych grup wyróżnić można podłoże sensoryczne, motoryczne i ośrodkowe. Zeza można leczyć zachowawczo przy pomocy specjalistycznych okularów, ćwiczeń ortoptycznych oraz chirurgicznie.
Nieleczony zez może prowadzić do amblyopii czyli niedowidzenia (“leniwe oko”), które polega na osłabieniu zdolności widzenia w jednym oku, najczęściej jest to oko zezujące. Leczenie polega na zasłonięciu zdrowego oka, zmuszając tym samym “leniwe oko” do pracy wzrokowej z bliska jak i z daleka. Leczenie niedowidzenia powinno być wspomagane leczeniem ple optycznym, którego celem jest poprawa fiksacji oka zezującego.
Zez zbieżny i rozbieżny u dzieci — przyczyny, ćwiczenia, leczenie.
Zez — to z jednej strony poważny problem natury medycznej związany zwykle z niedowidzeniem, z upośledzeniem motoryki mięśniowej gałki ocznej ocznych, drugiej zaś który jest bardzo ważny ze względów wzajemnych stosunków interpersonalnych to kwestia wyglądu. Nie należy więc przechodzić obok niego obojętnie.
Zez, choć może być obserwowany w grupie 1–3 miesięcznych noworodków, jako najczęściej tzw. zez pozorny, powinien zacząć niepokoić rodziców utrzymując się wciąż w 3 miesiącu życia. W tym okresie życia dziecka konieczna staje się wizyta u okulisty. Wcześnie wykryta choroba zezowa jest na tym etapie najczęściej do wyleczenia jednak zdarzają się odstępstwa od tych obserwacji.
Przyczyny choroby zezowej
Przyczyny występowania zeza u dziecka nie są do końca znane. Wiadomo jednak, że osoby obciążone genetycznie, a więc takie, w których rodzinie występowały przypadki zeza, są bardziej narażone na zachorowanie. W skrajnych przypadkach zez może być spowodowany siatkówczakiem, a więc chorobą nowotworową rozwijającej się we wnętrzu gałki ocznej. Ponadto w przypadku dorosłych zez jest często pozostałością po przebytej chorobie lub urazie (np. po udarze).
Powikłania zeza u dzieci
Nieleczony zez u dziecka może prowadzić do wyłączenia z widzenia obuocznego oka chorego, co w dorosłym życiu może wykluczyć możliwość wyboru zawodu wymagającego do widzenia obojga oczu. Kolejnym objawem, który może i powinien zaniepokoić rodziców jest podwójne widzenie, czyli diplopia, która utrudnia wykonywanie wielu czynności , w tym zabaw.
Leczenie zeza u dzieci
Leczenie zez u dzieci polega na wprowadzeniu rehabilitacji oka poprzez odpowiednie ćwiczenia gałki ocznej. O możliwości rodzaju leczenia może zdecydować tylko okulista. Przy potwierdzeniu niedowidzenia należy zasłaniać oko lepiej widzące w celu zmuszania do patrzenia oka gorszego, słabszego, słabiej widzącego. Zasłanianie, czyli obturacja polega na zasłanianiu zdrowego oka na pewien czas w celu pobudzenia oka chorego do odbierania bodźców wzrokowych. Czas i częstotliwość zasłaniania oka powinny być skonsultowane z okulistą, aby zachowując skuteczność tej praktyki nie narazić dziecka na powikłania w oku dotychczas zdrowym. Inną metodę leczenia zeza stanowią ćwiczenia ortoptyczne. W korekcji kąta patrzenia wykorzystuje się okulary pryzmatyczne.
Operacja zeza u dzieci
Gdy ćwiczenia ort optyczne i rehabilitacja oka nie jest wystarczająca leczeniem z wyboru jest procedura lub procedury chirurgiczne na mięśniach zewnątrzgałkowych. Mięśnie, które wymagają wzmocnienia, skraca się (tzw. resectio), a mięśnie, które należy osłabić przesuwa się ku tyłowi (recessio). Niestety nie da się wykonać tego zabiegu metodą laserową. Nie trzeba się bać, że będzie to dla dziecka traumatyczne doświadczenie, ponieważ operacja zeza u dzieci przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. Pozwoli ona ustawić oczy prosto, lecz nie zawsze przyczyni się do pojawienia się widzenia obuocznego. Jeśli dziecko nie wykształci tej zdolności w pierwszych miesiącach życia, to później będzie to praktycznie niemożliwe. Po operacji zeza możemy spotkać się z różnymi powikłaniami, o których należy rozmawiać bezpośrednio z lekarzem prowadzącym dziecko. jednak Najczęściej jest to po prostu niesatysfakcjonująca korekcja zeza. Jeśli w jednym oku operowane są więcej niż jeden mięsień może wystąpić niewielki astygmatyzm, hyperkorekcja w ustawieniu gałek ocznych. Inne powikłania, takie jak: zakażenie pooperacyjne, perforacja twardówki, ziarniniak w miejscu szwów, zgubienie lub zsunięcie mięśnia, występują sporadycznie. Większość ośrodków stosuje rozpuszczalne szwy. Zabieg operacyjny wykonywany w ośrodkach szpitalnych mających umowę z NFZ jest w pełni refundowany.
Gabinet Rehabilitacji Wzroku
Adres: ul. Leopolda Okulickiego 46 (parking przy LO nr 4; Szczecin-Gumieńce)
